گازرسان_ ایلام، تنها پالایشگاه گازی غرب کشور به شمار می آید که با هدف تامین گاز مصرفی استان ایلام و بخشی از استان های غربی کشور، همچنین تامین خوراک صنایع پایین دستی ازجمله پتروشیمی ایلام درمحدوده ای به وسعت 250 هکتار احداث شده است.
این گزارش در نشست با روح الله نوریان، مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام و گفت وگو با وی، نگاه اجمالی دارد به فعالیت های این پالایشگاه در بخش های مختلف آن.
ساخت فاز اول پالایشگاه گاز ایلام از سال 81 آغاز شد و درسال 86 به بهره برداری رسید.خوراک این پالایشگاه از میدان های تنگ بیجار در فاصله 42 کیلومتری از پالایشگاه تامین می شود. پالایشگاه ایلام، افزون بر گاز، روزانه 400 تن اتان، 670 تن گاز مایع، 250 تن گوگرد و 4 هزار بشکه میعانات گازی نیز تولید می کند.
ظرفیت طراحی فاز نخست، 6.8 میلیون مترمکعب در روز برای دریافت گاز ترش است و با احداث فاز 2 این پالایشگاه که عملیات اجرایی آن از اردیبهشت 1400 آغاز شده، ظرفیت دریافت گاز ترش به 10.2 میلیون مترمکعب در روز رسیده و همه محصولات تولیدی، افزایش ظرفیت 50 درصدی خواهند داشت.
اینها مواردی هستند که روح الله نوریان، مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام بیان می کند و ادامه می دهد: خوشبختانه از سال 99 تاکنون در محصولات پنجگانه تولیدی، شاهد افزایش قابل توجهی بوده ایم. سال گذشته در تولید اتان 284 درصد، گاز مایع 216 درصد و گوگرد 10 درصد افزایش تولید ثبت شد.
به گفته نوریان، افزایش تولید محصولات پالایشگاه گاز ایلام در سال 1401 نیز تداوم داشته است. به طوری که در 8 ماه امسال، با تولید 116 هزار تن گاز مایع، 66 هزار تن اتان و 60 هزار تن گوگرد به ترتیب شاهد افزایش 45، 47 و 20 درصدی این محصولات بوده ایم. خوشبختانه با پایداری تولیدی که داریم، امیدواریم تا پایان سال رکوردهای جدیدی ثبت کنیم.
افزایش 50 درصدی تولید محصولات پنجگانه
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام در ادامه با اشاره به اجرای فاز دوم این پالایشگاه می گوید: از اواخر سال 99 اقدامات پیمان سپاری فاز دوم از سوی شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران آغاز و ابتدای سال 1400 ابلاغ کار انجام شد. این پروژه تاکنون بیش از 40 درصدپیشرفت داشته و با بهره برداری از آن، میزان تولیدات پالایشگاه، 50 درصد افزایش خواهد یافت.
نوریان یادآور می شود: متناسب با پایین دست پالایشگاه، شرکت ملی نفت ایران نیز در میادین تنگ بیجار، فاز دوم را با حفر 5 حلقه چاه در دستور کار قرار داده و عملیات اجرایی آن در حال انجام است.
تعمیر 3 هزار تجهیز در 26 روز بدون حادثه
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام درباره روند اجرای تعمیرات اساسی در این پالایشگاه نیز اعلام می کند: تعمیرات اساسی پالایشگاه از 15 تیرماه به مدت 26 روز انجام و 66 هزار نفر_ ساعت کار ثبت و این فرایند بدون حادثه انجام شد. در قالب تعمیرات اساسی امسال، 3 هزار تجهیز مورد بازرسی، تعمیر، کالیبراسیون و تست قرار گرفت که 60 تجهیز ثابت شامل مخازن و برج ها، 100 تجهیز مکانیکی دوار شامل پمپ ها و کمپرسورها و 2 هزار تجهیز ابزار دقیق شامل ترانسمیترها و کیج های مختلف، بازرسی، تعمیر وکالیبراسیون شدند.
به گفته نوریان 250 مورد انواع شیر و 300 تجهیز متفرقه دیگر نیز در این مدت به منظور حفظ پایداری تولید و آمادگی کامل برای تولید پایدار در فصل سرد سال، با موفقیت تعمیر شده است.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام، مکانیزه کردن 250 تن کاتالیست واحدهای نم زدایی و اس آر یو که به کاهش مدت زمان و انتشار آلایندگی های محیطی در محل کارگاه و سایت کمک کرد، نصب یک عدد اسکرابر در مسیر تی ای جی، باز و تعمیر کردن برنرهای کوره های زباله سوز واحد اس آر یو برای نخستین بار، همچنین تعویض بخشی ازخطوط کمپرسورهای هوای پالایشگاه را تنها بخشی از اقدام های شاخص انجام شده مطابق با برنامه تعمیرات امسال در این پالایشگاه برشمرد.
تامین 24 قلم کالای پرمصرف از دانش بنیان ها
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام می گوید: تکمیل حلقه توسعه فناوری، بومی سازی اقلام و تجهیزات پرمصرف، تعمیق ساخت داخل به منظور قطع زنجیره وابستگی به خارج از راهبردهای پالایشگاه گاز ایلام به شمار می آید. در این زمینه 24 قلم از کالاها و تجهیزات پرمصرف پالایشگاه را از شرکت های دانش بنیان تامین کردیم.
وی ادامه می دهد: با همکاری شرکت های دانش بنیان، 16 مورد از تجهیزات اساسی و حیاتی پالایشگاه را که ساخت کشورهای آمریکا، کانادا، فرانسه و آلمان بود، بومی سازی کردیم و از واردات محصولات این کشورها به طور کامل بی نیاز شدیم.
حضور در فهرست برترین های صنعت گاز
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام با بیان اینکه با تلاش کارکنان این شرکت در حوزه های مختلف، اقدام های شاخصی ثبت شده است، تاکید می کند: این شرکت در حوزه سلامت اداری، آموزش، پژوهش و دولت الکترونیک رتبه اول را در میان شرکت های پالایش گاز کشور کسب کرده است. در ارزیابی عملکردی که از سوی مدیریت مهندسی ساختار شرکت ملی گاز ایران انجام شد نیز در شاخص اختصاصی، رتبه اول و از مجموع ارزیابی عملکرد در میان مجموع شرکت های صنعت گاز رتبه دوم را کسب کردیم.
وی ادامه می دهد: سال گذشته دستگاه برتر سلامت محور استان بودیم و به مرحله کشوری راه یافتیم. این ارزیابی هرساله از سوی وزارتخانه های بهداشت و کار انجام می شود. اولین دستگاهی در استان هستیم که مرکز اس او سی را راه اندازی کردیم. در حوزه ایمنی و آتش نشانی نیز سال گذشته از لحاظ آمادگی آتش نشان ها، توانستیم رتبه اول را کسب کنیم و دستگاه برتر پدافند غیرعامل استان شویم.
حمایت از تیم فوتبال بانوان
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام می گوید: در حوزه مسؤولیت اجتماعی طبق نظام نامه، اقدام های شاخصی انجام داده ایم. با اینکه تاکنون سرفصل جداگانه ای با عنوان مسؤولیت اجتماعی به شرکت های تابعه تخصیص پیدا نکرده، با این حال برنامه های خود را با هماهنگی مسؤولان محلی منطقه تدوین و بخشی از نیازمندی هایی را که جامعه محلی اطراف پالایشگاه دارد، برطرف کرده ایم.
نوریان یادآور می شود: یکی از اقدام های بسیار خوبی که پالایشگاه گاز ایلام انجام می دهد، حمایت از ورزش بانوان استان و به طور خاص تیم فوتبال بانوان است. این تیم در لیگ برتر بازی می کند و دختران بومی استان در آن حضور دارند. تیم فوتبال بانوان پالایشگاه ایلام هم اکنون در رده پنجم جدول قرار دارد و تعدادی از بازیکنانش عضو تیم ملی هستند. سال گذشته در قالب استعدادیابی که از همه مناطق استان، بویژه مناطق دورافتاده و روستایی داشتیم، بیش از 11 بازیکن به سایر تیم های لیگ برتری معرفی و در آن تیم ها جذب شدند.
وی می گوید: کمک پالایشگاه به تامین برق استان طی چند سال گذشته، سهمیه های خاموشی را کاهش داده، به نحوی که تابستان امسال در سطح استان خاموشی نداشتیم. 8 ماه اول سال 99 بیش از 27 هزار مگاوات ساعت برق به شبکه تزریق کردیم. سال گذشته نیز 45 هزار مگاوات ساعت و امسال هم 50 هزار مگاوات ساعت تزریق برق به شبکه داشتیم. این برنامه همسو با سیاست های مسؤولیت اجتماعی و تامین برق هم استانی ها انجام شد.
به گفته مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام، با ظرفیت هایی که پالایشگاه داشته، در مقاطع مختلف در حوزه مسؤولیت اجتماعی اقدام هایی انجام داده ایم. با توجه به پدیده خشکسالی که چندسالی است درگیر آن هستیم، آبرسانی به عشایر و اهالی روستاهای اطراف را در دستور کار قرار دادیم، همچنین در حوادث و مهار آتش سوزی منابع طبیعی نقش آفرینی کرده ایم.
وی ادامه می دهد: با اقدام های داوطلبانه 50 نفر از همکاران در مراسم اربعین، 2 موکب در شهرهای چوار و ایلام فعال و روزانه تا 10 هزار پرس غذای گرم میان زائران امام حسین (ع) توزیع شد. کارهایی نیز در حوزه درمانی به زائران اباعبدالله (ع) داشتیم. در بحران های مختلف شامل سیل هم از تجهیزات و ماشین آلات پالایشگاه برای یاری رساندن به مردم استفاده کردیم. در دوران کرونا با کمک های مؤمنانه و توزیع لوازم ضدعفونی و تجهیزات بهداشتی، شرایط مناسبی را برای برقراری زندگی عادی مردم منطقه فراهم کردیم. از محل بودجه های پالایشگاه نیز کمک هایی به مدارس منطقه اختصاص یافته است.
فعالیت صنعتی بدون حتی یک اخطار زیست محیطی
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام با بیان اینکه در حوزه زیست محیطی به عنوان اقدام مسؤولیت اجتماعی که باید با هدف توسعه پایدار انجام شود، کارهای شاخصی به ثبت رسیده است، می گوید: در سرانه فضای سبز با اینکه استاندارد 10 درصد سرانه صنعتی است، با 25.5 هکتار، 105 درصد سرانه فضای سبز را به گونه های بومی که کمترین مصرف آب را دارند، اختصاص دادیم. بازچرخوانی آب پساب نیز در دستور کار است. در قالب این فرایند، روزانه 300 مترمکعب آب پساب به فضای سبز اختصاص می یابد. هیچ اخطار زیست محیطی در بحث آلایندگی پساب نداشته ایم و کاملا استاندارد هستیم. آلایندگی خاک نداریم و مدیریت پسماندها از مبدا تا مقصد با تاییدیه سازمان محیط زیست در جریان است. به دفن زباله روستاهای اطراف کمک شده و برای این مناطق، جایگاه بهداشتی ایجاد کرده ایم. وی ادامه می دهد: کارهای فنی انجام شده در سایت، منتج به کاهش 44 درصدی گازهای ارسالی به مشعل شده است. با مجموع این اقدام ها، 18 درصد شدت انرژی و 22 درصد انتشار گازهای گلخانه ای کاهش یافته و طی 2 سال متوالی در جشنواره ملی انرژی موفق به کسب تندیس شده ایم.
بومی بودن 95 درصد از کارکنان پالایشگاه
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام با بیان اینکه هم اکنون یکهزار و 33 نفر در این پالایشگاه مشغول خدمت هستند، می گوید: بیش از 95 درصد نیروهای غیررسمی پالایشگاه، بومی استان هستند. جذب خارج از استان نداشته ایم و 5 درصد نیروهای غیر بومی نیز در ابتدای راه اندازی پالایشگاه جذب شده اند. به گفته نوریان، استان ایلام از لحاظ نیروی بومی به توانمندی کامل رسیده و تخصص های کافی را دارد. دانشکده های مرتبط با نفت و گاز در ایلام فعال شده اند و مهارت هایی نیز از سوی مراکز فنی و حرفه ای ارائه می شود. در حوزه اشتغالزایی غیر مستقیم نیز عمده پیمانکاران از نیروهای بومی هستند. در ایام تعمیرات اساسی هم از نیروهای بومی استفاده و تنها در حوزه فعالیت های تخصصی و خاص، از ظرفیت غیر بومی بهره گرفته می شود.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام اعلام می کند: اجرای پروژه فاز دوم پالایشگاه نیز که هم اکنون در حال اجراست، برای 300 نفر اشتغال ایجاد کرده و با بهره برداری از آن در آینده، ظرفیتی برای تعدادی دیگر از جوانان استان فراهم خواهد شد.
نوریان با بیان اینکه جزو اولین شرکت هایی بودیم که به شکل کامل، طرح طبقه بندی مشاغل را اجرا کردیم، می گوید: با نگاه مثبتی که نسبت به اجرای این طرح بود، رضایت مندی خوبی در میان کارکنان پیمانکار به وجود آمد. تبدیل وضعیت ایثارگران نیز طبق برنامه در جریان است. حدود 200 نفر مشمول طرح تبدیل وضعیت ایثارگران هستند که کار 44 نفر از مشمولان بند (و) تقریبا انجام و تعداد زیادی از احکام صادر شده است. مشمولان بند (د) نیز در حال طی کردن مراحل قانونی، طب صنعتی، گزینش و… هستند.
تولید پایدار بدون ثبت حادثه ناتوان کننده
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام با بیان اینکه این شرکت به دلیل پیچیدگی تجهیزات و غلظت بالای گاز سمی هیدروژن سولفوره در خوراک آن، یکی از پرمخاطره ترین واحدهای پالایشگاهی است، می گوید: در این مجموعه صنعتی، از ابتدای راه اندازی تاکنون اهتمام ویژه ای برای بهبود کیفی و کمی در حوزه ایمنی به کار بسته شده، به نحوی که با شناسایی خطرات و انجام اقدام های اصلاحی بر فعالیت های ریسک بالا در پالایشگاه، طی چند سال گذشته حادثه ناتوان کننده ای در سطح پالایشگاه رخ نداده است. از دیگر فعالیت های انجام شده برای بهبود شاخص های عملکردی در حوزه ایمنی این شرکت، پیاده سازی مدیریت ایمنی فرایند (PSM) و خطاهای انسانی به عنوان اولین شرکت زیرمجموعه شرکت گاز بوده که این موضوع نیز در بهبود ساعت کارکرد بدون حادثه بسیار موثر بوده است.
کاهش 18 درصدی شدت انرژی
مدیرعامل شرکت پالایش گاز ایلام اعلام می کند: در حوزه مدیریت انرژی در این مجتمع صنعتی، به طور کلی تلاش شده تا در کنار افزایش تولید، به کاهش مصرف انرژی نیز توجه ویژه ای شود که در این خصوص، شاخص های انرژی در وضعیت مطلوبی قرار داشته و با اهداف کلان شرکت همخوانی دارد. نوریان ادامه می دهد: یکی از مهم ترین شاخص هایی که در صنایع مختلف به منظور بررسی کارایی انرژی شرکت ها و مقایسه آنها با یکدیگر و با شرکت های مشابه در نقاط مختلف دنیا محاسبه می شود، شاخص انرژی مصرف خاص است که عموما به صورت میزان مصرف انرژی در ازای تولید یک تن محصول بیان می شود. طبق استاندارد جدید ISIRI14156 این شاخص برای پالایشگاه ایلام، تابع خوراک ورودی است.
به گفته وی، این پالایشگاه با شرکت در ارزیابی انجام شده در حوزه انرژی که به صورت سالانه از سوی سازمان مدیریت صنعتی با همکاری نهادهای اصلی سیاستگذاری و نظارت بر حوزه مدیریت انرژی شامل معاونت عملی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت و سازمان ملی استاندارد ایران انجام می شود، در حوزه فرایند های انرژی بر در این جایزه ملی برنده تندیس برنزی و در بخش پروژه های صرفه جویی با 2 پروژه بازیابی جریان اتان ارسالی به فلر و جایگزینی سیستم گرمایش کوره هوای گرم با هیترهای تابشی، به ترتیب موفق به کسب تندیس برنزی تک ستاره و تقدیرنامه شده است. بر اساس اقدام های انجام شده، شدت مصرف انرژی دراین پالایشگاه شاهد بهبود 18 درصدی بوده است.