گازرسان_ شرکت انتقال گاز ایران از لحاظ میزان خطوط لوله، تاسیسات و تجهیزات تحت بهره برداری و بستر مستقل مخابراتی، رتبه نخست را در آسیا و خاورمیانه دارد و پس از کشورهای آمریکا، روسیه و کانادا رتبه چهارم را در جهان به خود اختصاص داده است. این شرکت با ماموریت انتقال پاک، ایمن، پایدار و بهره ور گاز طبیعی، چشم انداز افق 1404 خود را شرکتی سرآمد در تراز جهانی پیش بینی کرده است.
در همین حال، طی سال های گذشته شاهد ثبت رکوردهای بی نظیر در این شرکت بوده ایم که نشان از مسیری رو به رشد برای دستیابی به چشم انداز تعریف شده در افق 1404 دارد. سوم اسفندماه سال 99 بود که با ثبت رکوردی جدید، حجم گاز شیرین تحويلي به خطوط لوله به 851.4 ميليون متر مكعب گاز رسيد؛ رکوردی که در نوع خود بي نظير بوده و در مقایسه با رکورد ثبت شده در سال قبل (791.6 میلیون متر مکعب) معادل 7 درصد رشد داشت.
در مجموع سال گذشته، 261 میلیارد مترمکعب گاز منتقل شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن (98) با 248 میلیارد مترمکعب، 5 درصد رشد داشته است. براساس پیش بینی ها و برنامه ریزی انجام شده، امسال شاهد ثبت انتقال 267 میلیارد مترمکعب خواهیم بود. در حوزه های دیگر نیز طی سال 99 شاهد ثبت رکوردهایی جدید در شرکت انتقال گاز ایران بودیم.
مهدی جمشیدی دانا، مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران در این زمینه می گوید: سال گذشته در مجموع 8 هزار و 372 کیلومتر پیگرانی هوشمند در خطوط سوم، چهارم و هفتم سراسري انجام شده است؛ در این عملیات معادل 1 هزار و 596 کیلومتر خط لوله تحت بازرسی قرار گرفته است. همچنین 3 هزار و 790 کیلومتر پیگرانی تمیزکننده و 40 هزار و 915 کیلومتر نیز عملیات نشت یابی خطوط لوله انجام شده است.
نگاهی به پروژه های شاخص
مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران با اشاره به دیگر فعالیت های شاخص شرکت انتقال گاز ایران می افزاید: اخذ مجوزهای لازم برای برون سپاری 7 تاسیسات تقویت فشار و مراکز بهره برداری، استقرار نظام مدیریت بهره وری همسو با اقدام های یکپارچه شرکت ملی گاز ایران، بومی سازی و به کارگیری بیش از 20 مورد تجهیزات و قطعات اصلی از سوی شرکت های توانمند داخلی و شرکت های دانش بنیان، استقرار سیستم یکپارچه مدیریت انرژی در سطح ستاد و مناطق عملیاتی با الزامات و ویرایش جدید، انجام همه تعميرات اساسي در ایستگاه های تقویت فشار با توانمندی کارکنان شرکت و شرکت های داخلی، تکمیل استقرار سیستم یکپارچه مدیریت نگهداری و تعمیرات و نرم افزار IPCMMS در 10 منطقه عملیاتی از جمله اقدام هایی به شمار می آید که در سال 99 اجرایی شده است.
مهدی جمشیدی دانا با اشاره به نقشه راه حوزه برون سپاری شرکت اظهار می کند: سال 1400 نیز مطابق سال 99، جلسات مستمر و منظم کمیته اصلی برگزار می شود و با توجه به مجوزهای اخذ شده و برنامه ریزی های به عمل آمده، برون سپاری 5 تاسیسات تقویت فشار گستره BOT به همراه دو تاسیسات تقویت فشار دیگر در حال انجام است.
همزمان با این اقدام ها، نقشه راه ده ساله برون سپاری مطابق فرایند پیش بینی شده در حال بازنگری و به روزرسانی است. همچنین طرح فراخوان شناسایی و توانمندسازی پیمانکاران و شرکت های داخلی فعال در حوزه فعالیت های شرکت انتقال گاز جهت برون سپاری، در سال 1400 با جدیت بیشتر در حال پیگیری بوده و اقدام های زیر ساختی لازم برای توسعه رویکرد برون سپاری در سطح شرکت توسط متولیان مختلف هم پیش بینی شده است تا بتوانیم به تمام اهداف تعریف شده در سال 1400 در حوزه برون سپاری دست یابیم.
به گفته مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران، توسعه نظام مدیریت نگهداری و تعمیرات و حرکت به سوی مدیریت دارایی فیزیکی، جلوگیری از اتلاف گاز و کاهش هدر رفت آن، استقرار نظام حسابداری بهای تمام شده، برون سپاری تاسیسات انتقال گاز مطابق با نقشه راه برون سپاری، توسعه استقرار نظام مدیریت فرایندهای کسب و کار و مکانیزاسیون فرایندها، توسعه و نگهداشت نظام مدیریت انرژی، طراحی و استقرار نظام مدیریت دانش، طراحی و استقرار داشبورد اطلاعات مدیریت شرکت انتقال گاز ایران و توسعه توانمندی، شایستگی و انگیزه منابع انسانی از جمله اولویت های کاری سال 1400 به شمار می آید.
افزایش ظرفیت انتقال
جمشیدی دانا با اشاره به برنامه های شرکت انتقال گاز ایران برای افزایش تولید پارس جنوبی می گوید: متناسب با افزایش تولید 14 میلیون مترمکعب در سایت های 1 و 2 پارس جنوبی در زمستان 1400، تعمیرات خطوط لوله و تاسیسات تقویت فشار گاز در نیمه ابتدایی امسال با اولویت تعمیرات توربوکمپرسور و نقاط حساس خطوط انتقال برنامه ریزی و… در حال انجام است.
وی ادامه می دهد: به منظور بهبود ظرفیت انتقال گاز مطابق با برنامه ملزومات سال 1400، نسبت به شناسایی ظرفیت شرکت های متخصص داخلی در جهت افزایش ظرفیت تعمیرات توربو کمپرسورها برنامه ریزی شده است. همچنین برنامه 5 ساله تعمیرات تجهیزات بارز استخراج شده است و در جهت حداکثر کارایی شبکه انتقال گاز، میزان ساعات کارکرد و ظرفیت انتقال گاز تاسیسات تقویت فشار با توجه به زمان باقی مانده تا تعمیرات اساسی مشخص شده است.
تعیین مدل مطلوب و جامع منابع انسانی
در ادامه، محمدرضا فخرایی، مدیر توسعه منابع انسانی و مشاور مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران می گوید: تعیین مدل مطلوب و جامع منابع انسانی شرکت انتقال گاز ایران، عارضه یابی از طریق مصاحبه با مدیران ارشد ستادی و مناطق عملیاتی شرکت انتقال گاز ایران برای تعیین وضع موجود، تعیین فاصله وضع موجود با وضع مطلوب و اولویت بندی اقدام ها و فعالیت های مورد نیاز برای کاهش این فاصله و تهیه برنامه عملیاتی و اجرای آن بر اساس اولویت بندی برنامه استراتژیک حوزه منابع انسانی شرکت، از مهم ترین اقدام های متعددی به شمار می آید که تاکنون صورت گرفته است.
مدیر توسعه منابع انسانی شرکت انتقال گاز ایران، ارایه دو نوع آموزش در حوزه های شایستگی عمومی و تخصصی را از برنامه های برای توانمندسازی کارکنان عنوان می کند و ادامه می دهد: تعدادی از این دوره ها به صورت مجازی برگزار شده است؛ همچنین دوره های حضوری مربوطه نیز بعد از رفع محدودیت های کرونا برگزار خواهند شد.
فخرایی، مهم ترین چالش حوزه منابع انسانی را تجدید ساختار عنوان می کند و می گوید: توسعه مدیریت و رهبری، نیاز به جانشین پروری و مدیریت استعداد، ایجاد و استقرار سیستم یکپارچه منابع انسانی و ضرورت طراحی سیستم جامع مدیریت عملکرد از دیگر چالش های حوزه منابع انسانی محسوب می شود.
وی یادآور می شود: تعیین سمت های کلیدی شرکت انتقال گاز ایران، تعیین شایستگی های اصلی سمت های کلیدی، ارزیابی شایستگی های واجدین شرایط در کانون ارزیابی و تهیه پروفایل شایستگی افراد، تهیه برنامه های توسعه فردی و طراحی نرم افزار مناسب جهت پیاده سازی نظام جانشین پروری در شرکت انتقال گاز ایران از جمله اقدام های انجام شده در حوزه نهادینه سازی نظام جانشــین پروری، توسعه مدیریت و حرفه ای گرایی مبتنی بر شایســتگی در سطح شرکت است.
مدیر توسعه منابع انسانی شرکت انتقال گاز ایران در خصوص طرح طبقه بندی مشاغل و بیمه تکمیلی و اقدامات انجام شده در این حوزه اظهار می کند: طرح طبقه بندی مشاغل، با گروه هدف شاغلین پیمان های مستمر جاری غیر پروژه ای که اطلاعاتشان در سامانه ساپنا درج شده، بر اساس ابلاغیه مقام عالی وزارت برای 4 هزار و 625 نفر از همکاران ستاد و مناطق ده گانه شرکت انتقال در پایان سال گذشته اجرا شد. همچنین بیمه تکمیلی برای گروه های هدف بر اساس مقررات ابلاغی وزارت نفت برای 4هزار و 126 نفر از بیمه شدگان اصلی و درمجموع جهت بیش از 12 هزار نفر از بیمه شدگان اصلی و افراد تحت تکفل در ستاد و مناطق شرکت انجام شده است.
وی در پایان تاکید می کند: کارکنان می توانند مشکلات و خواسته های خود را ضمن ملاقات حضوری و ارتباط از طریق فضای مجازی، به صورت تلفنی نیز مطرح کنند.
انتقال پاک، ایمن، پایدار و بهره ور گاز طبیعی
در ادامه، اسداله قنواتی، مدير مهندسي و طرح هاي شركت انتقال گاز ايران درباره پروژه های حوزه ایستگاه های تقویت فشار گاز این مدیریت می گوید: با توجه به ماموریت اصلی شرکت انتقال گاز ایران (انتقال پاک، ایمن، پایدار و بهره ور گاز طبیعی) یکی از اهداف استراتژیک کلان مرتبط در این خصوص ارتقاي مديريت نگهداري و تعميرات در بخش های مختلف تعمیرات اعم از اساسی و اضطراری و استمرار کارکرد توربوكمپرسورها با طول عمر بالا از طریق اقدامات پیشگیرانه، واکنشی، پیشگویانه و بر اساس شرایط کارکرد تجهيز و تجربیات حاصل از بهره برداری است. وی می افزاید: براین اساس، شناسایی مشکلات (خصوصا مشکلات تکرار پذیر و مشکلاتی که منجر به توقفات طولانی مدت و تحمیل هزینه ها به سازمان می شود) صورت گرفته و اقدام های اصلاحی، ارتقایی(LTE Life Time Extension) و همچنین شناسایی و بررسی پیمانکاران صاحب صلاحیت و توانمند داخلی در زمینه تعمیرات اساسی برنامه ریزی می شود.
برخی امور مرتبط در این خصوص عبارتند از:
الف) کاهش ریسک و اقدام اصلاحی در خصوص رفع اشکالات طراحی توربین های زاریا در ارتباط با پره 3 و 4 مربوط به LPC که این موضوع با جدیت در حال پیگیری و انجام است. این پروژه از تحمیل هزینه های تعمیرات به ناوگان شرکت انتقال گاز جلوگیری و در بالا بردن ضریب قابلیت اطمینان، اعتماد و در دسترس پذیری موثر است.
ب) بازسازی GG-Rotor مربوط به توربین های SGT-600 که به دلیل Bending زیاد توسط OEM و سایر تعمیرکاران مجاز Scrap اعلام شده است که این موضوع منجر به بازگشت مجدد آنها به ناوگان جهت استفاده های آتی می شود.
ج) یافتن پیمانکاران توانمند در جهت تامین اقلام مورد نیاز برای توربین های Motorsich و انجام تعمیرات اساسی این توربین ها در داخل کشور.
د) سیاست گذاری در خصوص ادامه و نحوه کارکرد توربین های SGT-400 و NP(MS5002) و Nevesky با توجه به شرایط و ساعت کارکرد ماشین.
و) سیاست گذاری نحوه کارکرد توربین های SGT-600 و Zorya DU80.
ه) شناسایی مشکلات پر تکرار در توربین ها و تلاش در جهت رفع آنها با اقدام های اصلاحی به منظور جلوگیری از توقفات و افزایش شاخص های عملکردی.
مدير مهندسي و طرح هاي شركت انتقال گاز ايران در ادامه با اشاره به همکاری با مراکز دانشگاهی و شرکت های دانش بنیان می گوید: این مدیریت در شوراي راهبري پژوهش و کمیته خودکفایی ستاد انتقال گاز به عنوان عضو اصلی و شورای راهبردی در این خصوص با شرکت های دانش بنیان و پارک های علم و فناوری در خصوص رفع نیازهای داخلی، ساخت قطعات پرمصرف و استراتژیک مورد نیاز صنعت انتقال گاز کشور همکاری تنگاتنگی داشته که منتج به دستاوردهای فراوانی شده است تا از آن طریق بتوانند در خصوص رفع نیازها و موانع مشکلات پیش روی شرکت در این بخش فائق آیند.
به عنوان نمونه پروژه های بومی سازی سیستم شیر تغذیه سوخت توربین های گازی (FCV)، بررسی ضعف طراحی در پره های داغ و محفظه های احتراق توربین های زاریا DU80، تعیین و تدوین روش های جلوگیری از سوختن آن ها و مباحث مرتبط با تولید روغن های داخلی (نظیر ultra coolant و ANG) و عقد قرارداد پایش وضعیت عملکرد حین بهره برداری توربین های گازی SGT600/IGT25 را می توان نام برد.
همکاری مدیریت مهندسی در حوزه توربین ملی
مدير مهندسي و طرح هاي شركت انتقال گاز ايران درباره توربین ملی و همکاری این مدیریت در تحقق این پروژه راهبردی می گوید: همکاری مستمر در این خصوص با توجه به تجربیات حاصله ناشی از بهره برداری و شناسایی مشکلات و عوامل ضعف در توربین های زیمنس صورت گرفته است و کارشناسان و نمایندگانی از مدیریت مهندسی در جلسات مربوط به شورای راهبردی توربین ملی همکاری داشته و به جد پیگیر موضوع بوده اند. اولین توربین ملی نیز با استقبال شرکت انتقال گاز ایران در تاسیسات دهق 4 نصب و در ناوگان تاسیسات تقویت فشار گاز این شرکت به کار گرفته شد و تحت پایش مستمر مناطق در بهره برداری بوده که تاکنون بیش از 25 هزار ساعت از عمر کاری توربین سپری شده است. اين مهم باعث افتخار است كه نام كشور عزيزمان ايران به عنوان يكي از سازندگان توربين هاي گاز در جهان به ثبت رسيده است.
افزایش فشار خروجی تاسیسات رامسر و پتاوه
قنواتی در ادامه درباره تغییر آرایش تاسیسات تقویت فشار گاز در سال 1400 می گوید: افزایش ظرفیت تاسیسات رامسر و پتاوه و بررسی افزایش فشار خروجی تاسیسات رشت در دست بررسی است. همچنين بررسي و تدوین استراتژي و ارایه راهكار ادامه كاركرد توربين هاي قديمي كه عمر كاري آنها اتمام يافته يا بيش از 70 درصد از عمر خود را سپري کرده اند(DJ59/ N.P/SGT600/SGT 400/ … ) در قالب كارگروه تخصصي ستاد / مناطق در دست بررسي و پيگيري است. همچنین به منظور بهره برداری بهینه از ایستگاه ها، سناریوهای مختلف نحوه بهره برداری و استفاده از واحدهای کم کارکرد / پشتیبان در سطح مناطق بررسی و اعلام شده است.
وی درباره بهره گیری از مدیریت دانش در مدیریت مهندسی و طرح های شرکت انتقال گاز ایران می گوید: بسیاری از اقدامات صورت گرفته در حوزه مدیریت مهندسی و طرح ها به صورت مدیریت دانش و با انتقال یافته های حاصل از تحقیقات و تجربیات حاصله ما بین مناطق اشتراک گذاری می شود. این موضوع در قسمت توربوکمپرسورها و قسمت های جانبی آن بسیار محسوس است؛ به نحوی که حتی دانش و تجربیات حاصل از سال ها بهره برداری، مشاهدات و دیتاهای جمع آوری شده از تاسیسات تقویت فشار گاز مناطق به سازندگان و طراحان (OEM) اعلام و نواقص و کاستی های موجود و دیده نشده آنها بر اساس استاندارد با راهکارهای اصولی رفع مشکل (در بازه های کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت) و همچنین ارتقای محصول اعلام شده است.
وی ادامه می دهد: در این خصوص می توان به موارد مهمی همچون اعلام و شناسایی مشکلات در قالب SDRهای پروژه ها، نظیر شناسایی مشکلات بخش های داغ توربین های گاز، اصلاح ماده پایه (Base metal) در Heat shield محفظه های احتراق توربین های SGT به منظور جلوگیری از ایجاد ترک، راهکارهای رفع بالا رفتن دمای اتاقک توربین ها و جلوگیری از آسیب بخش های مختلف برقی، ابزار دقیق و سیستم های ایمنی ناشی از این موضوع، سیستم فیلتراسیون هوای ورودی و اثرات نامطلوب آن بر عمر تجهیزات، حل ارتعاشات حرارتی، اصلاح هندسی بروسکوپ پلاگ های توربین های زیمنس، افزایش عمر تجهیزات استراتژیک (LTE) با بررسی روش ها و راهکارهای نت، همچنین تدوین دستورعمل های یکسان برای تعمیرات اساسی توربین های مختلف موجود در ناوگان برای مدیریت بر تجارب حاصل از موضوع در مناطق مختلف عملیاتی و ایجاد سود و صرفه که در دست بررسی و اقدام است نیز، اشاره کرد.
ارایه مقالات و کسب افتخار
مدير مهندسي و طرح هاي شركت انتقال گاز ايران یادآور می شود: از طرفی موضوع ساخت داخل قطعات به روز و بر اساس مشخصات واقعی محل کارکرد(Site condition) نیزاز دیگر موارد مهم بوده که تمامی آن ها به سایر مناطق و حتی سایر شرکت های حوزه نفت و گاز نیز منتقل شده است. در این خصوص ارائه ITP، QCP و مشخصات فنی قطعات اصلی بسیاری از تجهیزات تدوین شده و این موضوع به صورت مستمر در دستور کار است. از طرفی برخی همکاران این مجموعه در خصوص تالیفات جزوه، فایل، کتاب های آموزشی و ارایه مقالات مرتبط با کار در همایش های مختلف مشارکت بسیار فراوانی داشته اند که دریافت لوح های تقدیر و کسب افتخارات برای مجموعه را در بر داشته است.
قنواتی تاکید می کند: مديريت مهندسي و طرح ها با رويكرد حمايت از ساخت داخل، اقدامات بسیار مهمی در حوزه توربوکمپرسورها، ماشین آلات دوار، خطوط لوله انتقال گاز و شناسایی مشکلات پر تکرار آنها در بخش های مختلف اجرایی کرده که با درک به موقع از زمان و شرایط و با تحلیل ریشه ای مشکلات بر اساس پایش مستمر و تجربیات تیم های فنی و مقایسه با مستندات و استانداردهای طراحی، پیگیری کرده که منجر به پایداری و استمرار انتقال گاز در شبکه سراسری و جلوگیری از خسران (تحمیل هزینه) و همچنین صرفه های اقتصادی فراوان برای شرکت شده است.
به گفته وی، همچنین انجام موضوعات یادشده در جهت تحقق ماموریت و استراتژی شركت نقش بسزایی داشته که این مهم در دو بخش توربین های زاریا و زیمنس و عیوب خطوط لوله در حال بهره برداری به شدت نمایانگر و قابل دفاع است. از طرفی در جهت یکسان سازی دستورعمل پکیج های تعمیراتی به لحاظ فنی و مالی، لحاظ کردن تجارب حاصل در این مدت در دست بررسی و اقدام است. همچنين بر مبناي استراتژي، توسعه شركت هاي استراتژيك، فضاي لازم براي پيمانكاران داخلي به منظور حمايت از ساخت داخل و ارتقای سطح كيفي تامين كننده مهيا شده است.
GIS نسل جديدي از سيستم هاي اطلاعاتي
پروژه هاي حوزه معاونت مهندسي در امور خطوط لوله از دیگر مواردی است که قنواتی به آن اشاره می کند و می گوید: سيستم اطلاعات مكاني GIS را مي توان نسل جديدي از سيستم هاي اطلاعاتي دانست كه امكان ذخيره سازي، نمايش و تحليل مكان مبناي داده ها را فراهم مي سازد. براین اساس، ذخيره سازي و نمايش جنبه هاي مكاني اطلاعات (از قبيل موقعيت، اندازه، جهت و ابعاد) در كنار وجوه توصيفي آنها در يك بستر مكاني، مانند نقشه فراهم می شود. نظر به اهمیت و گستردگی استفاده از اطلاعات مکانی در بخش های مختلف مدیریتی و اجرایی، استفاده از یک سیستم تخصصی و یکپارچه مدیریت و تحلیل اطلاعات مکانی در شركت انتقال گاز ضروری است.
وی ادامه می دهد: سیستم اطلاعات مکانی به عنوان سیستمی که جایگاه خود را در مدیریت اطلاعات مکانی در تخصص های مختلف و سطوح مختلف تصمیم گیری و اجرایی به اثبات رسانده است، می تواند در بهینه سازی روند اجرایی و تصمیم گیری در شرکت مزبور بسیار اثربخش باشد.
مدیر مهندسی و اجرای طرح های شرکت انتقال گاز می افزاید: با بهره گیری از این سیستم، مديريت داده ها مكاني، امکان تلفيق و همپوشانی منابع مختلف اطلاعاتي و ایجاد امکان انواع پرسش و پاسخ از اطلاعات توصیفی و مکانی به همراه ایجاد دسترسی به انواع آنالیزهای مکانی و تهيه چارت، نمودار، گزارش و نقشه هاي موضوعي به همراه نمایش سه بعدی اطلاعات فراهم می شود. در شرکت های گاز دنیا، استقرار این سیستم به عنوان زیر بنای سیستم های مدیریت یکپارچه خطوط لوله از سال 1992 آغاز و معمولا در یک پروسه حداقل 10 ساله به نتیجه رسیده است، بنابراین تهيه يک بانک اطلاعات مکاني جامع از اطلاعات شناسنامه اي و فني اجزاي خطوط انتقال گاز در سال 87 که براساس برنامه پنجم توسعه کشور به عنوان یک الزام به دستگاه های دولتی ابلاغ شده بود، در دستور کار شرکت انتقال گاز قرار گرفت.
به گفته وی، در مرحله اول اين فرآيند، با ايجاد يک زیرساخت اطلاعات مکاني با هدف يکنواخت سازي فرآيندهای تهيه و ذخيره سازي داده ها، مرکزيت بخشيدن به مديريت داده ها، فراهم آوري دسترسي چند کاربره به پايگاه داده وامکان بازيابي و نمايش داده ها در قالب گزارش، نقشه و … آغاز شد. بر این اساس مدل APDM و PODS که در حال حاضر به عنوان یکی از زیرساخت های PIMS در دنیا استفاده می شود با تعریف 195لایه اطلاعاتی و ایجاد یک نرم افزار مکان مبنا به صورت شبکه ای در سطح 10 منطقه عملیاتی انجام شد. در این مدت تلاش شد با برنامه ریزی های انجام شده نسبت به تکمیل این لایه های اطلاعاتی اقدام شود. آنچه که در این سیستم زمان بر و هزینه بر است، بخش داده ها و جمع آوری آن بوده که بر اساس تجربه سایر کشورها هزینه ای معادل 80 درصد کل هزینه اجرای این پروژه را دارا بوده است. در این مدت با تعریف 3 فاز، جمع آوری و تصحیح و تکمیل داده و به روزرسانی داده ها در دستور کار قرار گرفت.وی یادآور شد: هر جا که سخن از اطلاعات مکانی و نقشه می شود، اولین موضوع، مقیاس کاری سیستم است که GIS تهیه شده در مقیاس 1:10000 و براساس استانداردهای ازبیلت برنامه ریزی و تکمیل شود.
قنواتی اعلام می کند: فاز اول با برنامه ریزی جهت تکمیل 48 لایه شروع شد و در حال حاضر دارای پیشرفت 90 درصدی است. فاز دوم با برنامه ریزی جهت تکمیل 25 لایه ادامه کار تعریف شد که دارای پیشرفت 70 درصدی است. تکمیل داده ها در فاز سوم نیز در حال پیگیری و تکمیل است.به گفته وی، با توجه به دستورعمل های کاداستر کشور و ابلاغیه هیات وزیران، مقیاس GIS شرکت انتقال گاز ایران از سال 99 در حال تغییر از مقیاس 1:10000 به 1:2000 است که اجرای این فرآیند با توجه به حجم کاری ایجاد شده هم اکنون در حال انجام و امید است در یک پروسه 2 ساله به دقت مورد نظر دست پیدا کنیم .
مدیر مهندسی و طرح های شرکت انتقال گاز ایران تاکید می کند: با استقرار این سیستم هم اکنون بیش از 400 کاربر در سطح شرکت انتقال گاز و شرکت ملی گاز ايران از کاربران این سیستم هستند.
وی با اشاره به بخشی از قابلیت ها و توانایی این سیستم می گوید: امکان پاسخگویی سریع به حداقل 90 درصد از استعلام ها در کمتر از چند دقیقه فراهم شده است. ازبیلت خطوط لوله با بیش از 16 میلیون سرجوش خط لوله براساس خروجی اطلاعات پیگرانی هوشمند و مربوط به 20 هزار کیلومتر تصحیح و به روز شده اند و همه اطلاعات نتایج پیگرانی هوشمند از سال 83 در سیستم به عنوان یکی از پیش نیازهای اصلی ( PIMS نظام مدیریت سلامت خطوط لوله ) بارگذاری شده است. در تعمیرات خطوط لوله استفاده ازاین اطلاعات، باعث افزایش چشمگیر سرعت شناسایی نقاط معیوب با خطای کمتر از نیم متر می شود که حجم حفاری و عملیات های بعد از آن را به نحو چشمگیری کاهش داده است.
قنواتی ادامه می دهد: امکان ترسیم انواع محدوده ها و انجام آنالیزهای مکان مبنا و دسترسی سریع به مشخصات هر نقطه از خط لوله و ترسیم پروفیل خطوط براساس یک مبنای ارتفاعی در کمتر از چند ثانیه ومشاهده همه ساختمان های متجاوز به حریم و اطلاعات حفاظت کاتدیک و نشت یابی و بازرسی های مرتبط با خطوط لوله و… قابل تشخيص است.هم اکنون به روز رسانی نرم افزار تهیه شده که از عمر آن بیش از 13 سال می گذرد و ممیزی سیستم موجود از نگاه PIMS و استقرار سیستم GIS براساس دستورالعمل های ابلاغی کاداستر در مقیاس 1:2000 تعریف و در حال اجرا بوده و پیگیری استقرار PIMS به عنوان مهمترین سیستم در نگهداری و تعمیرات خطوط لوله مورد پیگیری است.
مدیر مهندسی و طرح های شرکت انتقال گاز ایران تصریح می کند: مهمترین دغدغه در پیاده سازی این سیستم به روزرسانی و تدقیق داده های موجود بوده که بتوان از اطلاعات آن به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم DSS استفاده شود. این مهم باهمت و پیگیری کارشناسان فعال و پیگیر GIS در سطح مناطق و همکاری عزیزان زحمتکش در یاردها و مناطق تحقق پیدا کرده که جای تشکر از تک تک عزیزان دارد.
اجرای پروژه همسو با انتقال پایدار و پایش خطوط
قنواتی در ادامه با اشاره به پروژه هایی که در زمینه انتقال پایدار گاز و پایش خطوط در دست اقدام است، می گوید: پروژه آنالیز ریسک لرزه ای از جمله مواردی است که در این مدیریت در دست اجراست.مدیر مهندسی و اجرای طرح های شرکت انتقال گاز ایران ادامه می دهد: با توجه به استقرار GIS ، زیرساخت لازم جهت ایجاد ماژول های مختلف مکان مبنا محیا شده است و براین اساس و با توجه به زلزله خیز بودن کشور و به منظور شناسایی خطوط لوله متاثر از زلزله و اولویت بندی بازرسی خطوط لوله، پروژه ای با اخذ خدمات مشاور از دانشگاه امیرکبیر در مدیریت مهندسی تعریف شد.
به گفته وی، در این پروژه با تعریف ایجاد ماژول مکان مبنا و همخوان با سیستم GIS موجود، جهت بررسی اثر هر زلزله بر روی خطوط لوله و ارزیابی ریسک حاصل از هر زلزله و با ورورد پارامترهایی مانند مختصات، قدرت و عمق کانون زلزله به همراه امکان اولویت بندی جهت بازرسی و بررسی سریع اثرات زلزله بر روی خطوط لوله در سطح کل کشور هدف گذاری شد.
با توجه به نیاز به نقشه های زمین شناسی و مناطق پرخطر گسل، رانش، فرونشست و روانگرایی این نقشه ها از سازمان های ذیربط تهیه و دیجیتایز شد که به صورت لایه های GIS قابل مشاهده است.
قنواتی می افزاید: این ماژول نرم افزاری، ابتدای سال 1400 به پایان رسید و همه قابلیت های مورد نیاز را پوشش داده و کمتر از چند دقیقه ریسک های خطوط لوله متاثر از زلزله را شناسایی و اولویت بندی کرده و امکان نمایش آن را بر روی نقشه فراهم می کند که در سال جاری توسعه و امکان ایجاد آنلاین کردن آن با اتصال به سامانه های اعلام زلزله و اتوماتیک کردن آن در حال بررسی است. این سیستم جزو اولین پایگاه داده های مبتنی بر GIS است؛ همچنین با این سامانه و بر مبنای نقاط زلزله خیز و رانشی در سطح کشور، امکان اتخاذ تدابیر و اقدام پیشگیرانه برای ایمن کرده خطوط لوله شبکه سراسری انتقال گاز برای تاب آوری هر چه بیشتر در شرایط زلزله وجود خواهد داشت.
وی در ادامه، با اشاره به پروژه بررسی تکیه گاه ها می گوید: این پروژه با هدف شناسایی و اولویت بندی تعمیراتی تکیه گاه ها و فونداسیون های موجود در ایستگاه های تقویت فشار زیر نظر واحد سیویل مهندسی تعریف شد. این پروژه نیز با توجه به استقرار سیستم GIS ، مکان مبنا تعریف و امکان مشاهده همه تکیه گاه های معیوب را در سیستم GIS موجود فراهم شد.
قنواتی ادامه می دهد: در این پروژه ابتدا به نحوه برداشت اطلاعات و عکس برداری در یک ایستگاه در هر منطقه توسط مشاور مربوطه آموزش داده شد و بر اساس آن نفرات با شناسایی و شناسنامه دار کردن همه تکیه گاه ها و فونداسیون های معیوب در ایستگاه های تقویت فشار اقدام کردند.
وی می افزاید: اطلاعات برداشت شده شامل نوع آسیب، عکس خرابی و موقعیت دقیق محل آسیب براساس مختصات بوده که قابل مشاهده در سیستم GIS است و نهایتا در خروجی پروژه دسته بندی خرابی ها و دستورعمل نحوه تعمیر هرنوع خرابی به تفکیک و به منظور اقدام اصلاحی در اختیار مناطق عملیاتی قرار گرفت.
پیگرانی هوشمند، بهترین گزینه برای پايش خطوط
مدیر مهندسی و اجرای طرح های شرکت انتقال گاز در ادامه، با اشاره به پروژه پیگرانی هوشمند خطوط لوله انتقال گاز می گوید: يكي از روش هاي بازرسي خطوط لوله كه امروزه استفاده از آن در دنيا رو به افزايش بوده و ابزار آن به طور مداوم در حال رشد و به روزرساني بوده، پيگراني هوشمند است. پیگرانی هوشمند به عنوان یک روش بازرسی غیر مخرب با دارا بودن مزیت عدم توقف در انتقال سیال موجود در خط لوله، بهترین گزینه جهت پايش خطوط و تعیین عیوب و نقاط آسیب دیده در خطوط لوله (باقی مانده از زمان اجرا یا ایجاد شده در زمان بهره برداری) و تعیین عمر باقی مانده در آن نقاط است.
به گفته وی، امروزه پیگرانی هوشمند جایگاه نخست را در بین روش های بازرسی موجود در خطوط لوله کسب کرده و عصای دست بهره برداران در زمینه بررسی وضعیت و پایش مداوم خطوط لوله است. بهره برداران به منظور اطمینان از عملکرد خطوط لوله خود اقدام به پیگرانی هوشمند بر اساس دوره های زمانی تعیین شده در قالب استاندارد و سیاست داخلی شرکت خود کرده و به منظور در اختیار داشتن پایدار و ایمن خطوط لوله (دارایی های فیزیکی) در کوتاه ترین زمان ممکن پس از دریافت گزارشات بازرسی، تعمیرات و اقدامات پیشگیرانه لازم را برنامه ریزی می کنند. در خطوط لوله انتقال گاز، به خاطر نوع سیال عبوری (گاز طبیعی)، تنها امکان استفاده از پیگ هوشمند با تکنولوژی( MFL Magnetic Flux Leakage) است.
قنواتی ادامه می دهد: شركت انتقال گاز ايران، با دارا بودن بيش از 37هزار كيلومتر خطوط لوله فشار قوي و با عنايت به رسالت خود كه انتقال ايمن و پايدار گاز در فشار و جريان معين به مبادي مصرف، از مسووليت سنگيني در قبال امنيت و سلامت عموم مردم، محيط زيست، پرسنل و دارایی های خود، برخوردار است. به همین خاطر، شركت انتقال گاز ايران وظيفه خود مي داند كه علاوه بر نظارت بر مراحل طراحي و اجراي خطوط لوله اي كه قرار است در آينده به اين شركت واگذار شود، در نگهداري بهينه و بالا بردن عمر و ایمنی خطوط لوله در دست بهره برداري، از همه روش هاي نوين بازرسي و تعميراتي كه از قابليت اطمينان بالايي برخوردار است، استفاده کند از این رو، سالانه بر اساس دستورعمل اولویت بندی خطوط لوله و نحوه انتخاب پیگ هوشمند، نسبت به تعیین خطوط لوله به منظور قرارگیری در بسته پیمانی اقدام می کند. به عنوان الزام، پیگ های مورد استفاده می بایست از نوع High Resolution با تکنولوژی MFL باشند.
وی تاکید می کند: در این خصوص، باوجود تحریم های ظالمانه و عدم امکان حضور بسیاری از شرکت های پیگران در کشور، در سال 99، شرکت انتقال گاز ایران موفق به پیگرانی هوشمند خطوط لوله به طول 1 هزار و 600 کیلومتر (خطوط لوله سوم، چهارم و هفتم سراسری) و عقد قرارداد جهت انجام پیگرانی هوشمند به طول 3 هزار و 500 کیلومتر (خطوط لوله 10، 12 و 30 اینچ) در سال های 1400 و 1401، شد. بدیهی است، این موفقیت در سایه تلاش مدیران و کارشناسان ستادی و همکاران پر تلاش در همه مناطق عملیاتی اتتقال گاز میسر شده است.
همکاری با دانش بنیان ها در حوزه پیگ هوشمند
مدیر مهندسی و طرح های شرکت انتقال گاز در پایان با اشاره به همکاری با مراکز دانشگاهی در حوزه پیگ های هوشمند می گوید: كسب دانش فني و ساخت و بومي سازي پيگ هاي هوشمند 30 اینچ ( ili) و 56 اینچ بر اساس تكنولوژي high Resolution و TFI, MFL، فرایند ساخت پيگ هوشمند 30 اینچ بر اساس يك طرح پژوهشي در شركت ملي گاز همچنین ساخت و كسب دانش فني پيگ هاي 30 اینچ با تكنولوژي high Resolution ، TFI, MFL،را می توان از جمله این برنامه عنوان کرد. شركت انتقال گاز و مديريت مهندسي و طرح ها، در همه مراحل كسب دانش فني، طراحي و ساخت، حضور فعال و تاثير گذار داشته و شرایط و امکانات تست هاي كاليبراسيون و pull through Test و تست ميداني نيز توسط شركت انتقال گاز فراهم و در مرحله تست نیمه صنعتی، اجرا و دریافت گزارشات و تحليل نتايج و انطباق های آنها با استانداردها قرار دارد.
قنواتی ادامه می دهد: همچنین كسب دانش فني و ساخت و بومي سازي پيگ هاي هوشمند 56 اینچ، مصوبه ساخت 10 قلم كالاي نفت در دستور كار شركت انتقال گاز قرار دارد كه مراحل طراحي پروژه وتهيه شرح كار و شرايط اجرا انجام و در مرحله پيمان سپاري وارزيابي فناورانه پيمانكار واجد شرايط است. بدیهی است این اقدامات در قالب و استفاده از توانمندی شرکت های دانش بنیان و مراکز دانشگاهی و پژوهشی محقق خواهد شد و به طور کلی تمامی پروژه های بومی سازی، ساخت داخل و پژوهشی گفته شده با به کارگیری از توان منابع شرکت های دانش بنیان و دانشگاهی به سرانجام می رسد.
اجرای 175 پروژه نگهداری و تعمیرات در سال 1400
در ادامه، ابراهیم میرزایی راد، سرپرست مدیریت هماهنگی عملیات شركت انتقال گاز ايران، در خصوص تعمیرات اساسی خطوط لوله شرکت می گوید: در مجموع 37 هزار و 516 کیلومتر شبکه خطوط لوله، 86 تاسیسات، 319 توربوكمپرسور و 61 مركز بهره برداري تحت مدیریت شرکت انتقال گاز ایران در حال فعالیت است و در برنامه تعميرات سال 1400، تعداد 175پروژه نگهداري و تعميرات در دستور کار قرار دارد.
وی می افزاید: از مهم ترين برنامه هاي تعريف شده در خطوط انتقال گاز كشور مي توان به تعميرات اساسي و تعويض موردي بخش هايي از خطوط لوله، تعويض پوشش، پيگراني تميزكننده و هوشمند، ايمن سازي و بازسازي ابنيه فني، تسطيح مسير دسترسي، تعميرات ايستگاه هاي حفاظت كاتدي و شيرهاي خودكار ميان مسيري اشاره کرد.
وی، تعمیرات خط لوله چهارم سراسری را از جمله برنامه های کلان شرکت انتقال گاز عنوان می کند و ادامه می دهد: خط لوله 56 اينچ چهارم سراسري از سال 83 به طول 1 هزار و 148 کیلومتر با فشار طراحي psi 1305 وظيفه انتقال 110 ميليون مترمكعب گاز در روز را با استفاده از 10 تاسيسات تقويت فشار گاز از پالايشگاه هاي پارس جنوبي تا تاسيسات تقويت فشار گاز ساوه برعهده دارد.
اين خط در سال 99 با استفاده از تكنولوژي پيگ هوشمند مورد بازرسي داخلي قرار گرفت و نتايج حاصل از اين پيگراني حاكي از تعداد 4 هزار و 800 عيب (از مجموع كل عيوب اعلام شده به تعداد 11 هزار و 420 عیب) در طول مسير اين خط بود كه نياز به بررسي ميداني و تعميرات اساسي دارد.
وی می افزاید: در برنامه تعميرات سال 1400 تعداد 700 مورد از عيوب گزارش شده انتخاب و توسط 4 منطقه عملياتي 10 ، 5 ،2 و 3 و همكاري مناطق معين 1 ، 7 و 8 عمليات انتقال گاز با تجهيز 19 گروه تعميراتي در حداقل زمان ممكن و با تلاش شبانه روزي طي 26 روز و با حداقل ايجاد محدوديت در تامين گاز كشور، با موفقيت انجام شد.
تحویل خطوط و تاسیسات جدید به شرکت انتقال گاز
میرزایی راد با اشاره به خطوط لوله و تاسیساتی که امسال به شرکت انتقال گاز ایران تحویل شده است، می گوید: از مهم ترين خطوط لوله در دست اجرا كه پيش بيني مي شود امسال به شبكه انتقال گاز كشور تحويل شود، بخشي از خط لوله نهم سراسري قطعه اهواز- كوهدشت به طول 380 كيلومتر و ادامه خط هشتم سراسري حدفاصل محمديه قم تا پارچين به طول 132 كيلومتر است. همچنین در بخش تاسيسات تقويت فشار گاز نيز تاسيسات خيرگو 8 و ارسنجان 8 به بهره برداري خواهد رسيد.
وی ادامه می دهد: احداث رابط خط لوله نهم سراسري و خط ششم سراسري در ورودي تاسيسات اهواز و اتصال آن به خط 48 اينچ صادرات به عراق؛ همچنين برقراري انشعاب 30 اينچ شهر شيراز از خط لوله هشتم سراسري در مومن آباد در راستاي پدافند غير عامل و پايداري گازرساني به استان فارس، از مهم ترين پروژه هاي تعريف شده در جهت پايداري انتقال گاز است.
سرپرست مدیریت هماهنگی عملیات شركت انتقال گاز ايران، ثبت ركورد انتقال 851.4 ميليون متر مكعب گاز شيرين را از مهم ترین اقدام های سال 99 در حوزه خطوط لوله انتقال گاز عنوان می کند و می گوید: با انتقال این میزان گاز در روز سوم اسفندماه سال 99، برگ زرين ديگري از افتخارات شركت انتقال گاز ايران رقم خورد. از ديگر اقدامات مهم سال گذشته، اجراي
35 مورد انشعاب گرم (هات تپ) در سايزهاي مختلف و در فشار عملياتي خطوط انتقال گاز كشور و با حداقل محدوديت فشار است كه از مهم ترين آنها، انشعاب گرم خط تغذيه پالايشگاه بيدبلند خليج فارس از خط ششم سراسري در زمستان سال 99 و اوج مصرف گاز در كشور بود كه با پذيرش ريسك و رعايت نكات ايمني به دست پر تلاش همكاران ماهر عمليات حين سرويس شركت انتقال گاز ايران با موفقيت انجام شد.
وی در خصوص اهم برنامه ها و اقدامات حوزه عمليات اندازه گيري شبكه انتقال كشور می گوید: قبل از بیان اقدامات و برنامه های انجام شده در حوزه عملیات اندازه گیری، ذكر اين نكته لازم است كه ارايه دهنده نتايج اقدامات در بهره برداري از شبكه عظيم انتقال گاز كشور امور عملیات اندازه گیری گاز است.
اين امور، اطلاعات لازم جهت انجام تبادلات مالی با مبادی تولید گاز و همچنین مبادی مصرف را ارايه مي کند و خوشبختانه اقدامات و برنامه های بسیار خوبی در مورد کنترل گاز محاسبه نشده در شبکه انتقال طي سه ماه اخير انجام شده است. همچنین یکی از مکانیزم های کنترل گاز محاسبه نشده، حداقل کردن میزان خوداظهاری ها در گزارش احجام تولید شده توسط پالایشگاه ها و مبادی تولید و همچنین گاز مصرف شده در حوزه توزيع است. به این منظور نظارت دقیق در فرایند کالیبراسیون دوره ای تجهيزات اندازه گیری، توسط همکارانم با جدیت و برنامه ریزی خاص پیگیری می شود.
وی ادامه می دهد: مدیریت و اجرای پروژه کاهش هدر رفت گاز از طریق کنترل نشتی ها و تخلیه های عملیاتی، مدیریت و اجرای پروژه افزایش دقت اندازه گیری در سوخت مصرفی تقویت فشار، مدیریت و اجرای پروژه کاهش گاز هدر رفت گاز از طریق افزایش دقت اندازه گیری در مبادی تحویل، مدیریت و اجرای پروژه کاهش گاز هدر رفت گاز از طریق اندازه گیری حجم گاز تحویل و تحول شده بین مناطق، مدیریت و اجرای پروژه کاهش گاز هدر رفت از طریق افزایش دقت اندازه گیری در مبادی دریافت گاز و پیگیری رفع اشکالات موجود حوزه اندازه گیری در سامانه سینا جهت ارایه دسترسی به سایر مدیریت هایی که نیاز به اطلاعات اندازه گیری و احجام گاز مبادله شده در شبکه انتقال گاز دارند، از سایر اقدامات و برنامه هاي حوزه اندازه گيري در سال 1400 است.
میرزایی راد، با اشاره به اینکه تعمیرات خطوط لوله زیر دریا در منطقه 6 عملیات انتقال گاز نیز از جمله برنامه های سال گذشته بود، تاکید می کند: با توجه به گزارش بروز نشتي در بخش زير درياي خط 12 اينچ قشم – بندر عباس، بازرسي از محل نشتي و ارزيابي اوليه در دستور كار قرار گرفت. در اقدام اوليه با عمليات آچاركشي فلنچ ها، نتيجه اي در توقف نشتي گاز حاصل نشد؛ سپس با استفاده از خدمات و تجهيزات داخلي و شناسايي شركت هاي تخصصي در حوزه تعميرات خطوط لوله زير دريا، مرحله بعدي تعميرات خط لوله یادشده آغاز شد.
بعد از انجام مراحل پيمان سپاري و عقد قرارداد با يكي از شركت هاي صاحب صلاحيت بومي و داراي تجهيزات دريايي و غواصي به روش Air، عمليات اجرايي تعميرات نشتي با نظارت منطقه 6 عمليات انتقال گاز در محدوده بندر پل و بندر لافت با تعويض اسمارت فلنچ با بيش از 35هزار نفر- ساعت از اسفندماه 99 آغاز و طي 44 روز در فروردين سال 1400 با موفقيت به اتمام رسيد.
وی در پايان می گوید: از زحمات همه همكاران در بخش عمليات ستاد و مناطق عملياتي كه نهايت تلاش و همكاري خود را در جهت تحقق ماموريت اصلي شركت كه «انتقال پاك، ايمن، پايدار و بهره ور گاز طبيعي» است، تشكر و قدرداني کرده و از خداوند متعال براي ايشان آرزوي سلامتي و توفيق روز افزون دارم.